ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ เป็นปัญหาสุขภาพจิตที่มักถูกมองข้าม เพราะอาการอาจไม่ชัดเจน หรือถูกเข้าใจผิดว่าเป็นเพียงส่วนหนึ่งของความแก่ชรา ความรู้สึกเศร้า หดหู่ หมดหวัง หรือเบื่อหน่าย อาจเป็นสัญญาณเตือนของภาวะซึมเศร้า ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและสุขภาพโดยรวมของผู้สูงอายุได้
ทำไมต้องวัดและประเมินภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ?
- ตรวจพบและรักษาได้ทันท่วงที: การวัดและประเมินภาวะซึมเศร้าช่วยให้สามารถระบุปัญหาได้เร็วขึ้น นำไปสู่การรักษาที่เหมาะสมและทันท่วงที เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น การฆ่าตัวตาย หรือปัญหาสุขภาพอื่นๆ
- ปรับปรุงคุณภาพชีวิต: การรักษาภาวะซึมเศร้าช่วยให้ผู้สูงอายุกลับมามีความสุข สนุกกับชีวิต และมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ ได้มากขึ้น
- ลดภาระของครอบครัวและสังคม: ภาวะซึมเศร้าที่ไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้ผู้สูงอายุต้องการการดูแลมากขึ้น และส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ดูแล การตรวจพบและรักษาภาวะซึมเศร้าจึงช่วยลดภาระของครอบครัวและสังคมได้
แบบประเมินภาวะซึมเศร้าที่นิยมใช้
มีแบบประเมินภาวะซึมเศร้าหลายแบบที่สามารถใช้กับผู้สูงอายุได้ แต่แบบประเมินที่นิยมใช้กันมาก ได้แก่:
- Geriatric Depression Scale (GDS): เป็นแบบประเมินที่ออกแบบมาเฉพาะสำหรับผู้สูงอายุ มีทั้งแบบ 15 ข้อ และ 30 ข้อ ใช้เวลาทำไม่นาน และสามารถทำได้ด้วยตนเองหรือให้ผู้ดูแลช่วย
- Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9): เป็นแบบประเมินภาวะซึมเศร้าที่ใช้กันทั่วไป มี 9 ข้อ คะแนนรวมจะบ่งบอกถึงระดับความรุนแรงของภาวะซึมเศร้า
- Center for Epidemiologic Studies Depression Scale (CES-D): เป็นแบบประเมินภาวะซึมเศร้าที่ใช้กันแพร่หลาย มี 20 ข้อ สามารถใช้ได้กับทั้งผู้สูงอายุและบุคคลทั่วไป
- Cornell Scale for Depression in Dementia (CSDD): เป็นแบบประเมินที่ออกแบบมาสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อม ซึ่งอาจมีปัญหาในการสื่อสารหรือตอบคำถาม
การประเมินเพิ่มเติม
นอกจากแบบประเมินแล้ว แพทย์อาจใช้การซักประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม เพื่อวินิจฉัยภาวะซึมเศร้าและแยกโรคอื่นๆ ที่อาจมีอาการคล้ายคลึงกัน
หากสงสัยว่าผู้สูงอายุมีภาวะซึมเศร้า ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต เพื่อรับการประเมินและการรักษาที่เหมาะสม
“สูงวัย.ไทย” เป็นเพื่อนคู่คิด ดูแลสุขภาพกายและใจของผู้สูงวัย
แอปพลิเคชัน “สูงวัย.ไทย” บน LINE มีแบบประเมินภาวะซึมเศร้าเบื้องต้น เพื่อช่วยให้ผู้สูงอายุและผู้ดูแลสามารถสังเกตอาการและประเมินความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าได้ด้วยตนเอง หากพบว่ามีความเสี่ยง แอปพลิเคชันจะแนะนำให้ปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการดูแลที่เหมาะสม
อย่าปล่อยให้ภาวะซึมเศร้าเป็นเงาที่มองไม่เห็น มาช่วยกันดูแลสุขภาพใจของผู้สูงอายุ เพื่อให้พวกเขามีชีวิตที่สดใสและมีความสุข